İçeriğe geçmek için "Enter"a basın

Sarı Yelekliler Ne Talep Ediyor?

Sarı Yelekliler Ne Talep Ediyor?

Ertuğrul Atlı

Tarih: 4 Aralık 2018

Fransa’da akaryakıt zamlarını protesto etmek için üç hafta kadar önce sokağa çıkan sarı yelekliler, yurt çapında kitlesel protestoların fitilini ateşlediler. Örgütlenme yöntemleri, siyasi sembolleri ve sokak pratikleri ile dikkat çeken protestolar kitleselleştikçe eylemcilerin ekonomik ve siyasi hedeflerini tespit etmek de güçleşti. Şiddet ve yağma olaylarının yoğunlaştığı bugünlerde, artık doğrudan hükümeti istifaya çağıran ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’u hedef alan bir dizi talep ön plana çıkıyor.

İsyanın örgütlendiği sosyal medyada, eylemlerin başladığı tarihten bugüne kadar birçok grup ortaya çıksa da bunların hiçbiri bütün hareketi temsil edebilecek kapsayıcılığı ortaya koyamadı. Hareketin siyasi parti ve sendikalardan da bağımsız olarak örgütlenmesi ve lidersiz oluşu, hükümetin de müzakere edecek bir muhatap bulamamasına neden oldu. Bugün (Salı) başbakan ile sarı yeleklilerin temsilcileri arasında gerçekleşmesi planlanan görüşme iptal edilince gözler hükümetin atacağı adımlara döndü. Sonuç bölümünde hükümet kanadının, isyanın ateşini almaya yönelik güncel adımlarına yer verdik. “Peki, bu adımlar yeterli olacak mı?”, “Sarı yeleklilerin öfkesi nasıl diner?” gibi soruların cevaplarını isyancıların taleplerinde aradık.

Hareket Noktası: Akaryakıt Vergisi Zamları

Paris başta olmak üzere Fransa’nın birçok kentinde sokağa çıkan isyancıların başlıca talepleri; basına ve politikacılara gönderilen bültenler, sosyal medyada yayımlanan bildiriler ve medyada yer bulan görsel/yazılı içeriklerle büyük oranda ortaya çıkmış görünüyor.

Ekim sonunda kararlaştırılan ve 2019 itibariyle yürürlüğe girecek olan akaryakıt vergisi zamları bütün eylemcilerin ortaklaştıkları meselelerden biri. Akaryakıtta yüksek vergilere son verilmesi ortak taleplerin başında geliyor. Bu nedenle Paris’teki protestolar öncelikle benzin istasyonlarını hedef almıştı. Daha geniş bir çerçevede yüksek vergi oranları ve artan enflasyonla birlikte halkın alım gücünün düşmesi, eylemlerin geniş sosyal bir tabana yayılmasının ardındaki başlıca etken olarak görülebilir.

29 Kasım’da yayımlanan bir bildiriyle sarı yeleklilerin sol tandanslı 42 talebi “halkın emirleri” başlığı ile kamuoyuna duyuruldu. Bu bildiride milletvekilleri, halkın isteklerine “boyun eğmeye” ve bunları kanunlaştırmaya çağırılıyorlar. Halkın emirleri, vergi adaletsizliğinden emekli maaşlarına geniş bir yelpazede ekonomik talepleri içeriyor[1]. Bu bildirinin maddeleri, dün akşam 1+1 Forum’da Alican Yayla tarafından Türkçe olarak da yayımlandı[2].

Kendisini Özgür Sarı Yelekliler olarak adlandıran bir başka grup ise 1 Aralık’ta, “yapıcı bir öfkenin sözcüleri olma” iddiasıyla bir açıklama yaptı. On Fransa vatandaşının imzasıyla hükümete yapılan çağrıda sarı yelekliler, “cumhuriyetin unutulmuşları” ve “köhnemiş bir sistemin mağdurları” olarak tanımlanıyor; milyonları bulan protestocuların temsil ve ifade tekelini kimsenin alamayacağına vurgu yapılıyordu[3]. Özgür Sarı Yelekliler, eylemcilerin tutarsız ve uyumsuz görülmelerini eleştirerek bir talepler metni açıklayan ikinci grup olarak öne çıktı.

Önceki gün ise sosyal medyada örgütlenen “Öfkeli Fransa” etiketini kullanan bir grup, gelişen şiddet olayları nedeniyle her iki tarafı kınayan bir açıklama yaparak Başbakan ile görüşmeye hazır olduklarını duyurdular. Sarı yeleklilerin resmi sözcülüğü iddiasını taşıyan bu grup bir web sitesi[4]üzerinden örgütlenmeyi sürdürüyor. Bir forum niteliği de taşıyan bu sitede çoğulcu bir yapı dikkat çekiyor.

Hareketi temsil iddiasındaki grupların çokluğu ve eylemcilerin heterojen yapısı; bu aşamada yapılacak her türlü tespitin sağlam bir zemine oturmasını engelliyor. Bu nedenle Avrupa’yı ayağa kaldıran sarı yeleklilerin isyanını daha iyi anlamak adına, anılan bildirilerde yer bulan veya Fransız basınına yansıyan başlıca talepleri yedi kategoride derledik. İlk dört kategoride farklı boyutlarıyla ekonomik taleplerin tasnifini, ardından da politik, çevresel, göç konulu taleplerin derlemesini bulabiliriniz.

  • Güvencesizliğe İlişkin Talepler

“Sıfır evsiz: Hemen!”: Barınma ihtiyaçlarını karşılayamayan evsizler (SDF) , Fransa için uzun yıllardır ciddi bir sorun başlığı. 2012 verilerine göre Fransa’da 141.000 evsiz bulunuyor[5]. Buna karşın hükümetin evsizlere son bir yılda yalnızca 13.000 bin ek konut sağladığı belirtiliyor.

Macron’un Temmuz 2017’deki seçim kampanyası sırasında “bu yıl sonuna kadar sokaklarda yaşayan hiç kimsenin kalmamasını temenni ettiği” bir konuşmasına atıf yapan bu talep, “Zéro SDF” (Sıfır Evsiz) şeklinde sloganlaştırılmakta. Sosyal devlet ve adalet vurgusu bir yana, evsizler meselesinin eylemciler için farklı bir boyutu da var. Hükümetin önerisiyle 2019 bütçesinde, evsizlere konaklama imkanı sağlayan Fransız yurttaşlarını vergi indirimine tabi tutan uygulama kaldırıldı. Teşviklerin kaldırılmasının hane halkının kırılgan bütçesini sarstığı öne sürülüyor.

Enflasyon karşısında ücretlerin artırılması ve asgari ücretin 1300 €’ya çıkarılması: Aslında Fransa’da asgari ücret her yıl enflasyona bağlı olarak artırılıyor. Güncel asgari ücret net 1.188 €[6]. Ağustos ayında Les Echos sitesinde yayımlanan bir makalede 2011 yılından beri ilk defa asgari ücret artışının (%1,5) fiyatlardaki artışı (%1,7) karşılamadığı ortaya konmuştu[7]. Çalışma Bakanlığı’nca 2019 için öngörülen zammın, bu yıl ilan edilen enflasyon oranına göre düşük olması sarı yeleklilerin sokağa çıkma motivasyonlarından birini teşkil ediyor.

Başbakan Edouard Philippe’in yüksek vergiler karşısında asgari ücrete bir müdahale gelmeyeceğini açıklamıştı. Bu da öfkeyi körükleyen nedenlerden biri.

Azami aylık ücret sınırı belirlenmesi: Sarı yeleklilerin asgari ücretin artırılmasına ilişkin taleplerini tamamlayan bir madde olarak aylık azami ücret belirlenmesi halkın direktifleribildirisinde yer alıyor. 15.000 €olarak belirlenen azami ücret tutarı gelir adaletsizliğini dengelemeyi amaçlıyor.

Sosyal tabakalaşmaya dikkat çeken pankartta “Aşağı Fransa Yüksek Fransa’ya Karşı” yazılı
[Kaynak: lepoint.fr]

Yeni iş olanaklarının yaratılması: Araştırmalar, Fransa’da işsizlik oranının %10 civarında seyrettiğini ve 2018’in üçüncü çeyreğinde %0,5 artış gösterdiğini ortaya koyuyor. Bu Fransa için 16 bini aşkın yeni işsiz anlamına geliyor.[8]İşsizliğin azaltılması için yeni istihdam alanlarının yaratılması, sarı yeleklilerin talepleri arasında.

Herkese sosyal güvence: Çiftçiler ve girişimciler de dahil olmak üzere herkese sosyal güvence talep ediliyor.

Herkese eşit sağlık sigortası:Fransa’da ücretli kesim ile çiftçi, esnaf gibi meslek grupları arasında ayrımlar gözeten sağlık sigortasının (RSI: régime sociale des indépendants) adaletsiz olduğu, bu uygulamanın kaldırılarak bütün Fransız yurttaşlarına eşit bir sağlık sigortasının getirilmesi isteniyor.

Borçlandırma politikalarına son verilmesi: Gayrimeşru borç faizlerinin yoksul halkın sırtına bindirildiğini öne süren eylemciler, vergi kaçıranların tespit edilmesini istiyorlar. 80 milyar dolara tekabül ettiği iddia edilen bu vergi açığının kapatılmasıyla, yoksulların borçların faizlerini karşılayacak maddi varlığın oluşturulacağı savunuluyor.

Fransa’daki yabancı çalışanların özel statüsünün kaldırılması:AB mevzuatı kapsamında başka bir ülkeden gelerek Fransa’da çalışanların, Fransız vatandaşlarıyla eşit koşullarda çalışmaları talep ediliyor. Bu konuda mevzuatın bazı AB ülkelerinde henüz uygulamaya konmaması eleştiriliyor. Avrupa Parlamentosunun mayıs ayında belirlediği aynı ülkede, aynı iş için aynı ücret standardı ile örtüşen bu madde aynı zamanda işverenlerin, Fransız ve yabancı çalışanları için eşit oranda vergi ödemelerini de içeriyor.

İş güvencesi:Güvencesiz olma durumunun (précaire) bir başka bütünleyeni ise iş güvencesi. Sınırlı bir süre için işçi istihdamına olanak tanıyan sözleşmeli işçiliğin (CDD) sınırlanarak kadrolu çalışmanın (CDI) teşvik edilmesi de başlıca talepler arasında yer alıyor.

Kamu düzeninden sorumlu teşkilatların çalışanlarına ek mesai ödemelerinin yapılması:Senato Komisyonunun eylül ayında yürüttüğü incelemede kamu düzeninin tesisinden sorumlu olan adalet, polis, ordu ve jandarma teşkilatları çalışanlarının 21 milyon saat ek ödenmemiş ya da ikame edilmemiş ek mesai yaptıkları iddia ediliyor.[9]

  • Emekliliğe İlişkin Talepler

Emeklilik yaşının 60’a çekilmesi: Halkın emekliliğe ilişkin öncelikli talebi mevcut durumda 62 (çok kısıtlı istisnai hallerde 60) olarak belirlenmiş olan emeklilik yaşının 60’a, kol gücü ile çalışılan mesleklerde ise 55’e düşürülmesi.

En düşük emekli maaşının 1200 € olarak belirlenmesi: Emekli maaşlarının yükseltilmesi ve asgari ücretin altında emekli maaşı kalmaması gibi talepler de dile getiriliyor.

 

  • Vergi ve Banka Sistemine İlişkin Talepler

Genel vergilendirme kayıtlarının açılması: Halkın hükümete ve vergi standartlarına olan güvensizliğinin bir yansıması olarak vergi kayıtlarının açılması talep ediliyor.

Gelir vergisinin düzenlenmesi:Güvencesiz, orta ve alt sınıflardan protestocular, 2019’a ilişkin yasa tasarısında sabit görünen gelir vergisinin, gelir dilimlerine göre kademeli olarak artan şekilde belirlenmesini istiyorlar.

Daha adil bir işletme vergisi:Google, MacDonalds gibi çokuluslu firmaların finansal verilerinin gerçeği yansıtmadığını öne süren sarı yelekliler, bu büyük firmaların daha çok vergi ödediği, küçük firmaların da nispi şekilde az vergilendirildiği bir vergi sistemi talep ediyorlar.

Stopaj vergisinin kaldırılması: Çalışanların maaş bordrolarından yapılan vergi kesintilerinin kaldırılması.

Banka kartı ile alışverişlerde banka komisyonlarının kaldırılması: Fransa’da carte bleue (mavi kart) olarak adlandırılan ve ticarette kullanılan banka kartlarından tahsilat aşamasında bir komisyon alınıyor. 2015’ten itibaren AB mevzuatınca sınırlanan bu komisyonun özellikle KOBİ’ler için tamamen yasaklanması talep ediliyor.

Deniz taşıtlarının yakıtlarına ve gazyağına da vergi getirilmesi

 

  • Diğer Sosyal ve Ekonomik Talepler

Ulusal bir konferans toplanması: Özgür Sarı Yeleklilerin bildirisine yansıyan bu talep, ayaklanmanın sosyal sebeplerinin ulusal bir konferansta ele alınmasını öneriyor.

Engelli ödeneklerine zam: Kasım ayında yapılan 50 €’luk zam ile bir aylık yetişkin engelli ödeneği 860 €’ya çıkmıştı. Bu ödeneğin 2019 yılının kasım ayında 900 €’ya ulaşması bekleniyor. Başbakan hali hazırda planlanan bu artışı, 5 yılda 2 milyar € külfet artışı olarak değerlendiriyor.

Kira tutarlarının sınırlanması:Öğrencilere ve güvencesiz çalışanlara yönelik düşük kiralı konut imkanlarının yaratılması ve kira tutarlarına sınırlama getirilmesi, eski Cumhurbaşkanı Hollande döneminde öngörüldüğü halde uygulamaya konulamamıştı.

Doğalgaz ve elektrik fiyatlarının düşürülmesi: Göstericiler tarafından özelleştirmelerle yükselen konut enerji fiyatlarının düşürülmesi, bu amaçla gerekirse dağıtım şirketlerinin kamulaştırılması talep ediliyor.

Fransız ulusal sanayiinin korunup desteklenmesi: Yerli sanayinin desteklenmesiyle yerli üretim becerilerinin ve istihdam potansiyelinin de geliştirilebileceği savunuluyor.

Rekabet ve İstihdam Fonuna son verilmesi:Vergilerle oluşturulan bu fonun yalnızca Afrika’da eski bir sömürge toprağı olan Mayotte Adasında korunduğu 19 Kasım’da Fransız Çalışma Bakanı’nca itiraf edilmişti. Macron’un neoliberal politikalarının bir yansıması olarak bu fonun özel şirketlere sosyal güvenlik desteği olarak aktarılacağı duyurulmuştu. Ayaklanmacılar, şimdi bu fondaki paranın çevreci hidrojen otomobil endüstrisine aktarılmasını talep ediyorlar.

Ulusal varlıkların satılmasının yasaklanması:Baraj, köprü, havalimanı gibi ulusal varlıkların çokuluslu şirketlere satılmasına karşı dile getirilen bu talep 2015’ten bu yana havallimanlarının özelleştirilmesine vurgu yapıyor. Toulouse Havalimanı’nın %49,99 hissesinin Çinli “Shandong High Speed Group” şirketine satılmasını, Lyon, Nice-Côte d’Azur havalimanlarının nispi özelleştirilmeleri takip etti. Ekim ayında meclis, 2019’da havalimanlarının özelleştirme yetkisini hükümete vermişti[10].

Küçük tüccarın desteklenmesi: Büyük şehirlerde, büyük ticaret merkezlerinin küçük tüccarı yok ettiğini öne süren eylemciler, küçük tüccarın desteklenmesini istiyorlar.

Çocuklara 10 yaşına kadar maddi bakım desteği verilmesi: Mevcut durumda 6 yaşında yardımların kesildiği belirtiliyor.

Psikolojik desteğin ulaşılabilir kılınması ve yaygınlaştırılması ve böylece hane halkının bütçesinde psikolojik tedaviye ayrılan oranın -%30 olduğu iddia ediliyor- düşürülmesi

Küçük yerleşimlerde kamu hizmeti veren demiryolu, postahane, okul, kreş vb. kurumların artık kapatılmaması.

Sınıflarda maksimum öğrenci sayısının 25 olarak belirlenmesi

 

  • Ekolojik Talepler

Yüksek benzin vergilerinin düşürülmesi: Vergi zamlarının ekolojik dengenin korunması için gerekliliğini savunan Macron, 27 Kasım’da yaptığı bir konuşmada benzin vergisine yapılacak olan zamlara yönelik protestoları eleştirmiş ve “Pazartesi çevreci olup da salı günü yakıt fiyatlarının artışına karşı çıkamazsınız.” demişti. Hükümetin, 2019’da akaryakıt vergilerini artıran bütçe planını ekolojik argümanlarla savunmasının halkta karşılık bulduğunu söylemek zor. Sarı yelekliler kesin bir şekilde akaryakıt fiyatlarının düşürülmesini istiyorlar. Başbakan Philippe’in ayaklanmanın yatıştırılması amacıyla duyurduğu düzenlemelerin başında da bu husus yer alıyordu. Hükümetin vergi zammında attığı geri adımın, bu talebi ne ölçüde karşıladığını zaman gösterecek.

Büyük izolasyon projesi:Konutlarda enerji tasarrufu için büyük bir izolasyon projesi başlatılması.

Ticarette demiryolu taşımacılığının teşvik edilmesi

  • Politik Talepler

Sarı yeleklilerin sokağa çıkma motivasyonları, ekonomik ve sınıfsal talepleri göz önünde bulundurulduğunda, bütün taleplerin politik olduğunu görmek mümkün. Burada “politik talepler” olarak kategorize ettiğimiz başlıkları, doğrudan siyasi kurum ve kişilere ilişkin talep ve ‘direktifler’ olarak değerlendirebiliriz.

Hükümetin istifası:Protestoların ilerleyen günlerinde iyice belirginleşen istifa talebi, sosyalist Jean-Luc Mélénchon başta olmak üzere muhalefet liderlerince de dile getirilmeye başlandı[11]. Macron’un G-20 zirvesine katıldığı Arjantin dönüşünde istifa talebinin artık geniş kitlelerce benimsendiği görülüyor.

 Paris’in sembolik caddelerinde Champs-Elysees’de bir protestocu: “Macron İstifa”
[Kaynak: RT France]

Seçim sisteminin değiştirilmesi: Halkın parlamentoda daha iyi temsil edilebilmesi için oransal (nispi) temsil sistemine geçilmesi…

Seçilmiş maaşları: Halkın direktifleriarasında yer alan bir diğer talep seçilmişlerin maaşlarının, ücretler skalasında orta değer (medyan) olarak belirlenmesini öngörüyor. Fransız parlamenterin maaşlarının 7.200 €civarında olduğu belirtilirken, 2015 yılı verilerine göre Fransa’da aylık ücretlilerin medyan geliri 1.800 €’nun altında[12]. Sarı yelekliler politikacıların ancak zorunlu olan ulaşım vb. harcamalarının belgelendirilme koşuluyla kamu bütçesinden karşılanabileceğini savunuyorlar.

Yeni bir yasama mekanizmasının oluşturulması:Şeffaf ve etkili bir site üzerinden toplanacak olan 700 bin imza ile halkın referandum çağrısı yapabilmesini öngören bu madde, hareketin en dikkat çekici taleplerinden. Söz konusu mekanizmayla; yurttaşların yasa teklifi sunabilmesi, anayasal bir yükümlülük oluşturularak 700 bin imzaya ulaşan tekliflerin parlamentoda tartışılıp düzenlenmesi ve halkoylamasına gidilmesi öngörülüyor. İsviçre’de halkın “dilekçe” ile siyasete doğrudan katılımını çağrıştıran bu madde, referanduma gitme kararının cumhurbaşkanının tekelinden alınarak halk inisiyatifine de tanınmasını hedefliyor.

Cumhurbaşkanının 7 yıl süreyle seçimine geri dönülmesi: Temmuz ayında bazı muhalefet partilerinin gündeme getirdiği bu öneri, göstericiler tarafından da savunuluyor. Seçim süresinin 5 yıldan 7 yıla uzatılması talebindeki başlıca vurgu “istikrar ve etkinlik”.

Cumhurbaşkanlarının ömür boyu yararlandığı özlük haklarının sonlandırılması: Sarı yeleklilerin devrimci taleplerinden biri olan bu madde, eski cumhurbaşkanlarının emekli maaşlarının yüksekliğini hedef alıyor. Cumhurbaşkanlarının emeklilik hakları, François Hollande’ın siyasi itibarını büyük oranda yitirmiş bir şekilde görevden ayrıldığı süreçte de kamuoyunda tartışılmıştı[13].

  • Göç Politikasına İlişkin Talepler

Sarı yeleklilerin aşırı milliyetçi ya da göçmen karşıtı bir eğilimde olup olmadıkları hareketin başından beri dikkat çeken bir tartışma konusu. Geçtiğimiz haftalarda bazı sarı yeleklilerin, göçmen karşıtı eylemleri basına yansımıştı[14]. 22 Kasım’da Somme şehrinde bir kamyon kasasında gizlenen düzensiz göçmenlerin eylemciler tarafından ihbar edilmesinin ardından, bir sarı yelekli göstericinin çektiği ırkçı video adli soruşturma başlatılmasına neden olmuştu.[15]Göçmen karşıtlığı hükümet cephesinin ayaklanmacılara yönelik bir ithamı olmanın ötesinde sarı yeleklilerin sosyal tabanını oluşturan önemli bir kesimde karşılık bulmuş gibi görünüyor. Sarı yeleklileri destekleyen bir yazarın 30 Kasım tarihli makalesinde Cumhurbaşkanı Macron, göçmenlere milyarlarca Euro harcarken sarı yeleklilere hiçbir imkan sağlamamakla eleştiriliyor.[16]

Bu yazıda sıkça atıf yaptığımız sol eğilimli “halkın direktifleri” bildirisinde ise “iltica başvurularının Fransa’da değil de kaynak ülkelerde alınması”, “göçmenlere yönelik gerçekçi ve kapsamlı bir entegrasyon politikası oluşturulması” gibi talepler öne çıkıyor.

Bütün bu verilere karşın, burada anılan her konuda olduğu gibi göçmen politikalarında da protestocuların tümü adına bir çıkarımda bulunmak zor. Üstelik göçmen politikası konusundaki taleplerin birbiriyle büyük oranda çeliştiği ve bir genel eğilim saptamanın olanaksız olduğu görülüyor. Bu nedenle hükümetin göç politikasına ilişkin basına yansıyan talepleri maddeler halinde sıralamayı tercih etmedik.

Sonuç Yerine

Görüldüğü üzere sarı yeleklilerin vergi sisteminden göç politikalarına kadar çok geniş bir çerçevede radikal talepleri var. Bu taleplerin bir iç uyuma ve tutarlılığa sahip olduğunu söylemek ise mümkün görünmüyor. Bununla birlikte eylemcileri sokağa iten temel motivasyonunun neoliberal politikalarla Fransız halkının alım gücünün düşmesi, orta-alt sınıfların sırtındaki vergi yükünün ağırlaşması gibi ekonomik göstergelere dayandığını söyleyebiliriz. Protestoların bundan sonra alacağı yönü; sarı yeleklilerin kendi temsil mekanizmalarını geliştirip geliştirememeleri, sağ ve sol muhalefetin isyancılar ile çelişkili ilişkisi gibi birçok değişken belirleyecek.

Öte yandan seçimin henüz ilk aylarından itibaren kamuoyu desteğini giderek kaybeden Cumhurbaşkanı Macron’un durumu da epey hassas görünüyor. Artık hem dış hem iç politikada, meşruiyetini ve itibarını kaybettiğini öne sürmek abartılı olmayacaktır.

***

Bu yazı yayıma hazırlanırken ajanslar hükümet kanadının moratoryum hamlesini duyuruyordu. Grup toplantısında milletvekillerine hitap eden Fransa Başbakanı Edouard Philippe, iklimin ülke için en büyük tehdidi oluşturduğuna dikkat çekerek ulaşım araçları ve vergilendirme politikası üzerine bir tartışma başlatılacağını duyurdu. Başbakan olayları yatıştırma zamanının geldiğine vurgu yaparak “yüksek akaryakıt vergilerinde geri adım atılması” konusunda Cumhurbaşkanı Macron ile mutabık olduklarını belirtti ve moratoryum ilan etti. Elektrik ve doğalgaz tarifelerinde de yeni düzenlemeler getirilmesi bekleniyor. Philippe hükümetin atacağı diğer adımları da grup toplantısının ardından duyuracağını bildirdi [17].

Gelişmelerin sarı yelekliler cephesinde olumlu karşılandığı, ama yeterli bulunmadığı görülüyor. AFP’ye konuşan Sarı yeleklilerin sözcülerinden Benjamin Cauchy adlı eylemci, hükümetin adımlarını “Halk artık kırıntıları değil, ekmeğin tamamını istiyor.” sözleriyle yorumladı. Muhalif yayın kuruluşlarında üç aylık bir moratoryumun halkın alım gücüne etkisinin olmayacağı değerlendirmesi yapılıyor.

[1]https://www.huffingtonpost.fr/2018/11/29/les-gilets-jaunes-publient-une-nouvelle-flopee-de-revendications_a_23604413/

[2]https://www.birartibir.org/siyaset/194-42-talep

[3]https://www.lejdd.fr/Politique/exclusif-des-gilets-jaunes-lancent-un-appel-nous-voulons-etre-les-porte-parole-dune-colere-constructive-3811841

[4]http://la-france-en-colere.fr// http://giletsjaunes.e-monsite.com/forum/

[5]https://www.insee.fr/fr/statistiques/1281324

[6]https://www.lci.fr/politique/gilets-jaunes-au-fait-pourquoi-le-gouvernement-n-augmente-t-il-toujours-pas-le-smic-2105991.html

[7]https://www.lesechos.fr/12/08/2018/lesechos.fr/0302101073159_les-hausses-de-salaires-ne-compensent-plus-l-inflation.htm

[8]https://www.journaldunet.com/management/conjoncture/1038148-taux-de-chomage-et-nombre-de-chomeurs-en-france/

[9]https://www.francetvinfo.fr/economie/transports/gilets-jaunes/baisse-des-taxes-referendum-populaire-zero-sdf-on-a-decortique-les-42-revendications-des-gilets-jaunes_3077229.html

[10]https://www.francetvinfo.fr/economie/transports/gilets-jaunes/baisse-des-taxes-referendum-populaire-zero-sdf-on-a-decortique-les-42-revendications-des-gilets-jaunes_3077229.html

[11]https://www.youtube.com/watch?v=zNV-FLMekq8

[12]https://www.francetvinfo.fr/economie/transports/gilets-jaunes/baisse-des-taxes-referendum-populaire-zero-sdf-on-a-decortique-les-42-revendications-des-gilets-jaunes_3077229.html

[13]https://www.cnews.fr/france/2017-06-12/les-avantages-et-privileges-des-anciens-presidents-de-la-republique-27841

[14]http://www.leparisien.fr/faits-divers/migrants-denonces-par-des-gilets-jaunes-la-cgt-douanes-porte-plainte-22-11-2018-7949706.php

[15]https://www.nouvelobs.com/societe/20181122.OBS5902/des-gilets-jaunes-livrent-des-migrants-enquete-ouverte-pour-injures-racistes.html

[16]https://ripostelaique.com/macron-rien-pour-les-gilets-jaunes-des-milliards-pour-les-migrants.html

 [17] http://www.lefigaro.fr/actualite-france/2018/12/04/01016-20181204LIVWWW00027-en-direct-gilets-jaunes-philippe-macron-blocages-police-ambulanciers-lycees.php

 

İlk yorum yapan siz olun

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir