“‘İnsanlar Bu Ay Kirayı Ödeyebiliyor mu?’ Ortak Kanı Hayır Oldu” Lucy Picocchi ve Fox Rinne ile Görüşme | Çeviri: Fethiye Beşir-İletmiş

“‘İnsanlar Bu Ay Kirayı Ödeyebiliyor mu?’ Ortak Kanı Hayır Oldu”

Ben Koditschek

10.05.2020

Bu yazı ilk olarak 10 Mayıs 2020 tarihinde Jaco binmag‘te yayımlanmıştır.

Milyonlarca insan korona virüs kaynaklı durgunluk yüzünden kirasını ödeyemiyor. Devletin yardım için harekete geçmediği durumlarda, birçoğu kira ödememe grevine gidiyor. Brooklynli iki kira grevcisi ile neden kira ödemeyi durdurmak için yaşadıkları apartmanları örgütledikleri ve diğer kiracıların aynısını nasıl yapabilecekleri hakkında konuştuk.

Artan barınma maliyeti, ABD’li çalışanlar için on yıllardır vahim bir konu olageldi. Ancak COVID-19’un ortaya çıkması, bu barınma krizini milyonları işinden ettiği ve kiralarını ödeyememesine neden olduğu bir noktaya taşıdı

Bir tür kira affı düzenlemesi çağrısı büyüyor; Ilhan Omar gibi siyasetçiler kira ve ipotekleri affetmek için yasa teklifi sunarken, New York eyalet senatörü Julia Salazar gibi eyalet temsilcileri de eyalet kurumlarına benzer önlemler getirdi. Ancak bu yasaların hiçbiri henüz yürürlüğe girmedi. New York, geçici tahliye ertelemesi ve bazı ipoteklerin geçici olarak askıya alınması düzenlemesini onaylarken kiraların askıya alınması konusunda herhangi bir işlem yapılmadı. O arada, kiracılar meseleleri kendi ellerine alıyorlar.

Brooklyn’deki Bushwick mahallesinin güney ucundaki Goodwin Pl.’de dört katlı, otuz haneli bir apartmanın sakinleri tam da bunu yaptı. Apartman sakinleri bir kiracı sendikası kurdular ve Nisan ayından bu yana kira grevine giderken, taleplerini de Brooklyn genelinde kırk yakın başka binaya sahip olan Dome Gayrimenkul Yönetimi şirketiyle görüşmeye çalışıyorlar.

1 Mayıs’ta, aynı zamanda apartmanda da yaşayan Jacobin tasarımcısı Benjamin Koditschek, grevin önde gelen iki örgütleyicisi Fox Rinne ve Lucy Piccochi ile kendi kira grevlerinin gelişimi ve bu grevin New York çapındaki aktivizmle bağlantısının nasıl olduğu hakkında konuştu.

Nisan ayında bir kira grevinin gerekli olduğuna karar vermeye iten şey neydi ve apartmanı nasıl örgütlediniz?

Anaokulu öğretmeniydim ama okullar kapatılınca işimi kaybettim çünkü okul öncesi eğitimi Zoom üzerinden yapmadılar. İşverenlerim işsizlik ödeneğine başvurmamı söylediler ve benim yaptığım da bu oldu. Ancak iki aydır herhangi bir işsizlik maaşı almadım ve yardım ödemesi için de uygun şartlara sahip değilim. Yani salgının başlangıcından beri gelirim yok. Ve şehirdeki diğer birçok insanın düzenli gelire erişimini kaybettiğini gördüm.

Ben de örgütlenme moduna girdim. Ev arkadaşlarım ve ben, apartmanımızın koridorlarına, komşularımızdan herhangi birinin yardıma veya yiyeceğe ihtiyaç duyup duymadığını sorduğumuz veya hastalandıklarında haber vermelerini söylediğimiz bir yazı astık. Ve bu da sohbetlerin başlamasına neden oldu.

Sohbette bahsedilen ilk şeylerden biri, “Hey, insanlar bu ay gerçekten nasıl kira ödüyorlar? Bunu yapabiliyorlar mı?” Ve ortak kanı hayır idi.

Bu krizden önce de çok fazla aktivizm yaptım. Aynı zamanda Tenement Müzesi’nde tur rehberiydim ve toplumsal hareketlerin tarihi ile yakından ilgileniyorum. Ayrıca New York’taki aktivizm tarihi hakkında Sosyal Adalet Turları adlı bir kolektifle yürüyüş turları yapıyorum. Tenement Müzesi geçici olarak kapanmak zorunda kaldı ve ben de işten çıkarıldım. Bana işsizlik ödeneği almam da söylendi ki aldım. İlk başlarda bu çok bir para değildi, ama daha sonra ek olarak federal hükümetin dağıttığı haftalık 600 doları da aldım. Birçok iş arkadaşım bunu elde etmede aşırı zorluk yaşıyor. Şanslı olanlardan biriydim.

Aktivizm ile ilgili geçmiş deneyimlerim ve toplumsal hareketlerin tarihine dair bilgim sayesinde, birbirini destelemek ve karşılıklı yardım ve dayanışma ağları yaratmak için bir araya gelerek kira grevi ve kiracı örgütlenmesine gitmenin böylesi bir durumda yapılacak doğru şeyler olduğunu, birbirlerini desteklemek ve karşılıklı yardımlaşma ve dayanışma ağları oluşturmak için bir araya geldiğini düşündüm.

Finansal olarak kötü bir konumda olmasam da bunu komşularım, ev arkadaşlarım, şu anda para kazanmayan veya elde edemeyen insanlarla ya da herhangi bir şekilde yardım veya işsizlik ödeneği alamayan, sıkıntı içinde apartman sakinleriyle dayanışma içinde olmak için yapıyorum.

Bundan sonra işler nasıl gelişti?

Grup sohbetinde apartmandaki insanlarla konuşmaya başladıktan sonra, konuşma bazılarımızı güvenli ve sosyal mesafeli bir şekilde kapı kapı dolaşmaya yönlendirdi. Apartmana yakın zamanda taşındığımız için çoğu insanla ilk kez tanışıyorduk. İnsanların işini kaybedip kaybetmediklerini, nasıl olduklarını, Nisan ayında ödeme yapıp yapamayacaklarını ve ödeme yapamayanları ev sahipleriyle uğraşmaktan korumak için dayanışma grevi gidip gitmeyeceklerini sorduk.

Komşularımızdan biriyle ev sahibine durumu izah eden bir yazı göndermekle ilgili konuşurken iş ortak mektup yazmaya döndü. Apartmandaki birçok insanın işsiz kaldığı ve kira ödeyemeyeceği durumunun açıklamasıyla başladık. Kira ödeyemeyen kişilere yardım etmek için sunulan yasalardan bahsettik ve ev sahibini hükümete bu mevzuatı geçirmesi için baskı yapmaya teşvik ettik. Onlara, hükümet yasayı geçirmedikçe, Nisan ayı kirasını ödemeyeceğimizi ve ev sahibinden bizimle müzakere etmesini istediğimizi söyledik.

İmza topladık çok sayıda Zoom toplantısı yaptık, WhatsApp’tan yazıştık ve herkesin hemfikir olduğundan emin olduk. Özellikle yeni kiracı olduğumuz için insanları bir şeylere zorlamak istemedik. Herkesin rızasını ve kabulünü sağlamak istedik. İnsanların geçmişte ev sahibiyle yaşadıkları deneyimleri ve meselelerini ve yönetimle en iyi nasıl iletişim kuracağını duymak istedik.

Bazıları ev sahibiyle yasal süreçlerin içinde oldukları greve katılamadılar veya kira sözleşmesini yenileme döneminde oldukları için endişelilerdi. Yani kira ödemeleri gerektiğini düşünüyorlardı ama yine de bizi desteklediler ve yaptığımıza hak verdiler. Ama genel olarak, çok desteğimiz aldık ve bu sayede, bu grevden gerçekten güçlü çıktığımızı fark ettik.

Hâlâ işleri olan ancak evden çalışan ve dayanışma adına grev yapmak isteyenler vardı. İmza metnine kırk üç imza aldık. Hesabımıza göre apartmanda toplam elli kişi vardı, yani binanın yaklaşık yüzde 80’i mektubu imzaladı.

Yani bu Mart sonu ve Nisan başındaydı. Ev sahibi nasıl karşılık verdi?

İlk başta, ev sahibi bizimle neredeyse hiç iletişim geçmedi. Yazımızı kabul etmeyi reddettiler ve sanki yaptığımız şeyden tamamen habersizmişler gibi yalnızca kiramızı ödememizi hatırlatan genel e-postalar gönderdiler. Bu nedenle, herkesin yanıt vermesi için tüm imzaları içeren orijinal yazının eklendiği tek tip bir yanıt e-postası hazırladık.

Yanıtımızda, kurduğumuz kiracı birliğinin Gmail adresini dikkate almalarını ve yalnızca bu yolla bizimle iletişim kurmalarını istedik. Ev sahibine göndermeden önce, diğer sakinlerin görmesi için ilk talep yazısını koridora astık, ancak neredeyse hemen söküldü.

Kimin söktüğünü bilmiyoruz ama binamızın her üç ayrı girişinden de yok oldu.

Ve hemen ardından yönetimden telefon geldi. Ev sahibi tarafından bizi örgütlenmekten vazgeçirmesi söylenen emlakçı bizimle iletişime geçti.

Ev sahibi sadece bireysel müzakere yapacakları konusunda ısrar etti. Bu nedenle kiracı birliğimizi göz ardı ettiklerini söyleyebilirim. Herkes için bireysel bir ödeme planı hususunda müzakere edeceklerini söylediler. Komşularımızdan biri onlarla bir telefon görüşmesi yaptı ve Nisan ayının kirasıyla ilgili olarak ev sahibinin ya küçük bir tutar olan işlem ücretinden feragat edebileceği ya da tam kira ödemesi yapması için fazladan beş gün daha süre verebileceğine dair bir uzlaşma önerdiler. Ödeme planları buydu.

Birbirimize bağlı kalmazsak, her birimiz onlarla bireysel olarak uzlaşmaya çalışırsak, gerçekten bir müzakere olmayacağını biliyorduk. Bu yüzden toplu pazarlık yapmamız gerektiğini fark ettik. Bir süre insanlara tek tek telefon etme taktiğini kullandılar. Tabii ki, yazılı olmadığı için telefon görüşmesinde istedikleri şeyi söyleyebilirler. Yazılı kayıt yok.

Daha önce yaptıkları gibi tehdit edebilirler.

Evet. Boş vaatlerde bulunabilirler. Komşularımızdan, daha önce de yazılı bir kayıt olmaksızın insanları telefonda konuşmaya zorladıklarını öğrendik. Bir diğer komşumuz da yönetimden kendisine kira grevini yapmanın ve kiralarını ödememenin kiracılık kayıtlarına bozacağını ve itibarlarına zarar vereceğini söylediği bir telefon görüşmesi yaptı.

Yani ileride bir gün başka bir ev bulma konusunda sorun yaşayacaklarını söyledi, bu da bir kara liste olduğunu düşündürtüyor.

Ve “Sizi evden çıkartacağız” demenin örtülü yolu olarak başkalarıyla kira görüşmesi yapmaya başlayacaklarını söylediler.

Ve sonra, “Seninle konuşmak harika. Mükemmel kiracı-ev sahibi ilişkimize devam etmek için sabırsızlanıyorum” gibi bir takip maili vardı.

Ama sonra, apartmanda bir gün birden fazla kiracının birbirlerine gaz kokusu aldıklarını söyledi. Bunun üzerine bir kiracı yönetim şirketine gaz kaçağı olabileceğini söylemek için aradı. Ve tek cevap “Peki, kira ödemeniz nerede? Ev sahibi kira grevinizi kabul etmiyor” oldu. Kira grevimizin ilk kabulü buydu. Ve daha sonra bu tür şeyler grevde olduğumuzu gerçekten kabul etmeye itti.

Nihayetinde, bir komşumuz gaz şirketini aradı. Geldiler, kazan dairesini kontrol ettiler ve grev nedeniyle ev sahiplerinin görmezden geldiği bir gaz kaçağı olduğunu tespit ettiler.

Ev sahibinin yükümlülükten kaçınma ve yıldırma çabalarına nasıl karşılık verdiniz?

Bina yönergesi ihlâlleri ve benzeri şeyler için bir ihlâl listesi hazırladık. Yani kayıtlara geçti.

Ev sahibiyle onarım konusunda müzakereler yaparsak bu listeyi sunacağız ve basitçe “Kirayı istiyorsanız bu onarım taleplerini de yerine getirmelisiniz” diyeceğiz. Çeşitli taktiklerini kâğıt üzerinde belgeliyoruz. Mahkemeye gitmek durumunda kalırsak ev sahibinin iyi niyetle hareket etmediğini ve bizimle müzakere etmeyi reddettiğini göstermek için elimizde tutmayı istiyoruz. Ve bunu, ev sahibine karşı, eğer mahkemeye gitmek istiyorsanız, bunları hâkime sunarız ve bu sizi hiç de iyi göstermez demek için de kullanabiliriz.

Kendimiz için daha fazla kanıt topluyoruz ve eğer bunu gerçekten kullanmamız gerekirse yapacağız. Ama umarım, bunların bizde olması bile mahkemeye gitmeye dek varacak bir durumun olmasını önleyecek.

Bunlar Nisan’da oldu. Mayıs’ta yürütülen strateji neydi? Bu kira grevinin nasıl sonuçlanacağına dair umutlarınız neler?

Birkaç kez bir avukatla ne yapmamız gerektiğine, haklarımızın ne olduğuna ve taktiklerimizin ne olabileceğine dair konuştuk. Ayrıca yakın zamanda eyalet senatörümüz Julia Salazar’la, hayata geçmesi yaklaşan mevzuatla ilgili bir görüşme gerçekleştirdik.

Yasama meclisinin iki hafta içinde, bir sonraki federal yasa başarıyla geçirilir geçirilmez düzenleme için harekete geçeceğini söyledi. Ama Cuomo’nun önüne getirmenin tıkanma noktası olacak gibi göründüğünü de söyledi.

Topluluklarına içtenlikle bağlı hisseden ve mevcut hükümet hakkındaki eleştirilerimizi paylaşan politikacılara sahip olmak güzel. Ancak hiçbir söz veremedi, bu yüzden hiçbir mevzuatın geçmeyeceği ihtimaline hazırlıklı olmalıyız. Bu sefer de mevzuat geçmezse zorlamaya devam edeceğiz ancak kiracıları örgütlemeye devam edeceğiz.

Nisan ayında kira ödemeyi durdurarak ev sahiplerimize yasa koyucular üzerinde baskı yapmaları için baskı yaptığımızı umuyorduk. Ama şimdi taleplerimiz daha net. Mevzuat onaylanmış olsun ya da olmasın, COVID-19’dan etkilenen herkes için kira affı, tüm gecikme zamlarının affedilmesi, yasal işlem ve misilleme yapılmaması, yapılmamış çok sayıdaki onarımların tamamlanmasını, tam bir bina temizliği ve kiracılar sendikamızın tanınmasını istiyoruz.

Ve yönetimin bire bir iletişimde ısrar etmeyi bırakıp bunun yerine resmi kiracılar derneğimiz aracılığıyla iletişim kurmasını da.

Grevimizden beklentimiz, kiracılar olarak gücümüzü kullandığımız ve kira ödemelerini durdurduğumuz, ve bunu dayanışma amacıyla yeterince insan yaptığı için taleplerimizin karşılanacağı yönünde.

Ancak, kiracılarımızın derneğinin sadece bu kira grevi için olmadığını düşünüyoruz. Bu grevle ortaya çıktı ama bir süre daha devam ettirmeye niyetimiz var. Kiracılar ve birbirlerini arkasını kollayan insanlar olarak artık birbirimizi tanıyoruz.

Bu bina çapındaki grevi şehirdeki benzer mücadelelere nasıl bağlarsınız?

Nisan ayında kent çapında kira grevi çağrısı yapıldı, ancak şimdi daha büyük bir çağrı var.

Diğer grevlerle birlikte düşünüyoruz. İşçi grevleri var ve elbette Uluslararası İşçi Günü, grev günü olan 1 Mayıs var. Şimdi daha büyük bir hareketle birleşti. Çok daha fazla örgüt ve politikacı desteklemeye geliyor. Bu, harika bir şey ve daha da güçleniyormuş gibi. Umarım, tüm bu baskı ve grevin Nisan’dan Mayıs’a kadar devam etmesi bir tür düzenlemenin geçmesine yardımcı olur veya ev sahiplerinin bizimle uzlaşması için baskı oluşturur.

Ancak eyalet meclisi üyeleri iki aydır hiçbir şey yapmamaya devam ediyorlar. Eyaletin bir şeyler yapmasını beklemeye devam edemeyiz. Sadece eyalet meclisi düzenlemesi beklentimiz yok, işçilerin ve kiracıların kendi güçlerini fark etmesini de arttırdı.

Benim için bir başka heyecan verici şey de COVID-19 nedeniyle bugün meydana gelen hareketler arasındaki bağlantıların türünü net bir şekilde görmek oldu. “Herkes için Barınma” çağrısı yapıldığını görüyoruz. Hapishaneleri ve nezarethaneleri ortadan kaldırmaya ve yaşanmaz koşullar ve sosyal mesafenin sağlanamaması nedeniyle şu anda içeride olan insanların serbest bırakılmasına dair bir baskı görülüyor. İnsanların serbest bırakıldıklarında güvenli konutlara erişmesi gerektiği için barınma konusu bununla inanılmaz derecede bağlantılı. Ve işçi hareketi ile de bağlantılar var, insanlar işe güvenli bir şekilde erişemezlerse veya hasta olduklarında işsiz kalırlarsa kiralarını ödeyemezler.

Ve birçok insan hayatını riske attığı ancak kira ödemeleri gerektiği için çalışmaya devam ettikleri gerçeği var. New York’ta son birkaç on yıldır olduğu şekilde kiralar giderek çok daha pahalı ve karşılanamaz hâle geliyor. Bu salgın, barınma, emek, hapishaneler ve sağlık hizmetlerinde yaşanan tüm adaletsizlikleri ortaya çıkardı. Bu anlamda, gerçekten yeni bir şey değil. Bunlar var olan problemler. Sadece daha da kötüleştiler.

Kriz durumundaymış gibi davranıyor olsak da gelecekte mutlaka, iklim değişikliği sırasında ve krizler kötüleşmeye devam ederken örgütlenmeye hazırlanıyoruz.

Ve umarım, ne olursa olsun, herhangi bir mevzuat geçirsin veya geçirilmesin, kiracılar bir araya geldiklerinde ve doğrudan eyleme geçtiklerindeki güçlerini fark ettiler. Bu, kiracı aktivizmi tarihinin incelenmesinden elde edilen harika bir ders. Yirminci yüzyılın başlarında, insanlar ev sahiplerinin çok paraya sahip ancak sayıca az olduklarını fark ettiler. Kiracıların sayıca gücü var. Eyaletin yasayı geçirmesini bekleyemeyeceklerini biliyorlardı. Bunun yerine bir araya geldiler ve karşılanabilir kira, onarım ve düzgün kira sözleşmeleri talep ettiler.

Bütün bunlar konut sahiplerine karşı kitlesel kira grevi hareketi ve barınma adaletsizliğine karşı protesto gösterileri yapan New York’taki kiracılardan çıktı ve nihayetinde sadece ev sahiplerine değil, mahkemelere ve eyalet yasama organlarına da kira kontrol yasalarını ve kiracı koruyan düzenlemeleri geçirmek için yeterli baskı uygulandı. Yüzyılın başlarında binlerce insan bu büyük kira grevlerini ve kitlesel hareketleri yapmasaydı, herhangi bir kira kontrolümüz veya kiracı koruma düzenlemelerimiz olmazdı.

Bir beklenti de mahalle çapında kiracı birliklerinin kurulabileceği. Bazı mahallelerin, Ridgewood kiracıları birliği gibi tarihi kiracı birlikleri zaten var. Ancak hem apartmanlarının sahiplerini zorlayan hem de apartman yönetim şirketlerine baskı uygulayan ve daha sonra mahalleler arası dayanışma inşa eden kitlesel kiracı sendikalarına gerçekten sahip olmak için bütün bir Brooklyn kiracılar birliği olabilir.

Bu gerçekleşirse New York daha karşılanabilir ve kiracı dostu bir kent hâline gelebilir. Şehir çapında mahalle ve işçi topluluklarının güçlendirilmesi için daha büyük harekete de büyük yardımı olacaktır.